İki vali konuşuyorlardı. Biri şöyle dedi:
-Benim ilimde Vedat Dalokay gibi bir Belediye Başkanı olsa, her sabah ona çiçek götürür, teşekküre giderim.
Valilerin adlarını neden vermediğimi bilir okurlar.
Vedat Dalokay, birkaç gün önce bir akşam CHP'li bazı milletvekilleriyle birlikte Ankara gecekondularını dolaştı. Akşamdı, kahveye doluşmuş, çay kahve içen, oyun oynayan gecekondulular, oyunlarını bırakmışlar, gelenleri dinlemeye başlamışlardı. Orada en çok kalabalığı Vedat Dalokay coşturdu. Dalokay soruyor, gecekondulu köylüler karşılık veriyorlardı:
-Ben oylarınızla gelmiş Belediye Başkanıyım. Size hizmet etmek istiyorum. Fakat beni engelliyor Millî Cephe iktidarı. Bir an düşünün, diyelim ki Ankara işgal altındadır. Belediye Başkanı olarak, bu kentin çocuklarına süt sağlayabilmek için bin tane inek getirmek istiyorum. İnekler Ankara'nın dışına kadar getiriliyor. Ankara'yı işgal altında tutanlar, ineklerin Ankara'ya getirilmesine, çocuklara süt verilmesine engel olur mu?
Gecekondulu işçiler, köylüler bir ağızdan bağırdılar:
-Engel olmaaaaz, düşman yapmaz bunu.
-Peki, yine diyelim Ankara işgal altındadır. Boş bir arsayı park yaparak, gecekondularda oturanların da çocuklarının eğlenmesini sağlamak istiyoruz. Düşman komutanı, buna engel olur mu?
İşçiler, köylüler bir ağızdan bağırdılar yine. Kahve yıkılıyor sanırsınız:
-Engel olmaz, düşman yapmaz bunu. Niye yapsın?
Vedat Dalokay, sürdürüyordu konuşmasını:
-Ama Millî Cephe iktidarı engel oldu bunlara. Süt projem yok oldu benim artık. Maliye Bakanlığı'nda biri, bir katır tekmesi savurdu süt güğümüne. Süt güğümü devrildi. Bu MC iktidarı, halka düşman halka...
Vedat Dalokay, heyecanlıydı. Sürdürdü konuşmayı:
-Gidecek olmasalar devlet kurumlarını bu kadar yıkamazlar. Bir daha dönmemek üzere gideceklerini bildiklerinden, ne bulurlarsa yıkıyorlar... Tıpkı...
★
Vedat Dalokay'la gecekondularda yaptığı konuşmalardan sonra Belediyedeki odasında konuştuk yüzyüze...
-Gümüşhane'ye gidip orada halkla konuşmayı düşünüyor musunuz?
-Düşündüm. Geçen gün Genel Başkan Ecevit de aynı soruyu sordu. Fakat azizim, benim Ankara dışına çıkabilmem için Validen izin almam gerek. Gümüşhane'den AP adayı olan Ankara Valisi, benim Gümüşhane'de konuşmam için, Ankara’dan ayrılma izni verir mi?
Taaa, ne zaman konmuş bir yasa hükmü. Örneğin, Belediye Başkanı, Esenboğa Havaalam'na gidemiyor, Vali izni olmadan. Ama, gidiyor. Her an da izin alınmaz ya. Yasa hükümleri nasıl eskimiş bakın...
Vedat Dalokay, anlatıyor boyuna:
-Onsekiz ay Şerif Tüten'le çalıştım. Bir hırgür çıktı mı? Ömer Naci Bozkurt gelir gelmez, bütün yapmak istediklerimi engellemeye başladı. Öyle bir izlenim uyandıracaklar ki, "Bakın görün, CHP'li Belediye çalışmıyor, işte..."
Çok üzgündü...
-Benim yelkenimdeki rüzgârı çaldı MC, pupa yelken gidiyorduk. Rüzgârı çalan herşeyi çalar...
Sonra gülerek, Ömer Naci Bozkurt'a getiriyordu sözü:
-Eğer seçilmez, dönerse Ankara'ya sokmıyacağım. 20 bin kişinin oyunu alamıyan benimle konuşamaz, diyeceğim. Yok, Senatör seçilirse o zaman onu Mehmet Feyyat'a havale edeceğim. Cephe, Bozkurt'u bakan yapmaya kalkarsa, o zaman da Genel Sekreter Eyüboğlu hesabını görür...
Vedat Dalokay, özellikle gecekondularda çok etkili. CHP yöneticileri Dalokay'ı, seçim propagandaları boyunca Ankara'da konuşturmalı, radyodan konuşturmak ki, dinliyesiniz...
Antalya Belediye Başkanı Selâhattin Tonguç'la hiç karşılaştım mı, bilmiyorum. Bu yıl düzenlediği, "Antalya Festivali" şimdiye değin düzen- enen kentsoylu şenliklerinden değişikti hayli. Açık oturumları, toplantıları öyle gösteriş arıyanlar değil, gerçekten sanatı halka yaymak, götürmek istiyenler, izlediler. Konuştular. Başkan da onlar da, oldukça olumlu bir izlenim bıraktı. Önceleri, kapalı salonlarda cici beylere, bayanlara sunulan eğlenceler bu kez, gecekondulara taştı.. Halk hiç para vermeden izledi eğlenceleri. Böyle anlattılar, gidip dönenler. Ondan, söz etmek istedim Selâhattin Tonguç'tan.
Antalya Belediye Başkanı Selâhattin Tonguç festivali, neden bilmem "Cephe'nin festivali 'ni de anımsattı bir an. Yapılacak büyük seçimdeki festivali. Onun da seyri mutça, yani bedava. Gözlerinizin önüne getirin bir...
Karikatürcü de, filmci de değilim. Süleyman Bey'i tam kaçıp, gözden uzaklaşacağı sıra köşe başında görülmüş biçimde çiziyorum kafamda. Süleyman Bey, tam oradan da sıyrılıp kurtulacağı sırada, biri bir başka köşeyi dönerken yakalıyor:
- Gördüm, vallahi o...
Vedat Dalokay'ın yelkeninin rüzgârı mı iten. Nasıl da kaçıyor.
Çizince, rüzgârı da çizmek gerek...
Antalya Belediye Başkanı Selâhattin Tonguç'un düzenlediği festivalde Vali yokmuş, örneğin, anlattıklarına göre, düzenlenen açık oturumlarda dinleyicilerin en başında ön sıralarda o "Müdiran" dediğimiz takımda yer almıyormuş. Antalyalılar plâja yüz kuruşa girebiliyorlarmış. Çay elli kuruşmuş..
★
Dalokay'la konuşmamıza döneyim. Ankara'dan tüm Türkiye'yi gözlerinin önünden ayırmıyor bir bakıma, "Biz kazanacağız" diyor, "Senato seçimlerinde".
Öbür partilerin özellikle MSP'lilerin durumlarını sordum:
-MSP azizim, merkebe benziyor -suç olmasın diye eşek demiyor galiba- merkep, nasıl dağda bayırda keçi yolunda tıkır tıkır gider, asfalt gelince yürümez ayağı kayar tökezler, çağdışı olmuştur artık. Büyük kentlerin, asfalt yolların aracı değildir..
Dalokay'la bir başka gün, Bahçeler Müdürlüğümdeki çalışma yerinde konuştuk. Çalışmalarını gözledim.
-Sigara paketlerinin arkasına proje çiziyoruz azizim. Öyle çalışıyoruz.
Bahçeler Müdürlüğü'ndeki koltuklar, Kızılay'daki "Dilek" apartmanından getirilmiş. Dilek apartmanı, eski başkanın lüks odasının bulunduğu apartman. Gömülen koltuklar...
Eski başkanın lüks bilmem ne dairesinden gelen koltuklar, eski masayla, "altı kaval üstü şişhane" havası veriyor odaya. Ama hiç batmıyor çelişmeler.
-İçimde öfke var, diyor, bir şey yapamamanın öfkesi..
Ankara kocaman bir cezaevi, Dalokay'ı da oraya hapsetmiş sanki cephe. Zindanda bir ozan düşünün. Satırlara döküyor öfkesini. Dalokay da konuşuyor. Hem de işin, eylemin içinde, öfkeli.
Harun Karadeniz'in adını Gazi mahallesinde havuz kadar minicik bir parka verdi diye, gericiler, tutucular kıyameti kopardılar. Hücumlar Belediye Meclisi'nde, AP'lilerden geldi. Şöyle konuştu Dalokay:
-O gençliğin öyle bir simgesi ki, mezarında bile çiçeklere, ağaçlara devrimci türküler söylüyor. Atatürk hayatta olsaydı, hasta haliyle Dol- mabahçe Sarayı'ndaki yatağından çıkar, Harun Karadeniz'in cenaze töreninde bulunurdu. Çünkü Harun Karadeniz, Atatürk ün kafasındaki gençlikti...
Komandolar, "Harun Karadeniz Parkı" yazılı teneke levhayı, her gün boyuyorlar, yazıları okunmaz biçime getiriyorlar. Vedat Dalokay, onlar bozdukça yeniden yaptırıyor, levhayı yerine taktırıyor..
(14 Eylül 1975)