Konukları karşılayıp, konuşan, uğurlayan genci görünce şaşırdım. Boyu 1.80'in üstünde, yaşı yirmi beş var, yok. Ya da, bana öyle göründü. Libya'lı diplomatlar, çevresinde dört dönüyorlardı.
Genç, Libya Arap Halk sosyalist Cemahiriyesi Halk Bürosu'nun Halk Komitesi Sekreteriydi. Yani Büyükelçi. Adı: Dr. Omran Fituri İsa. Libya eylül devriminin 12'nci yıldönümü dolayısıyla, Ankara’da Halk Bürosu'nda - elçiliğinde - verilen kokteyldeydik. Günlerden 1 Eylül Salı akşamı.
Halk Komitesi Sekreteri Dr. Omran Fituri İsa, Amerika'da doktora dersleri almış, Trablus'ta doktora tezini yazıyormuş. Ortadoğu üzerine. Kaddafi Büyükelçilikleri kaldırıp, Halk Komitelerinin göreve gelmesini isteyince, doktora öğrencisi Fituri İsa'nın da Ankara'ya gönderilmesi uygun görülmüş. Kendini., birden Ankara'nın diplomatları arasında bulan Fituri, doktora tezinin daha yarısını bitirebilmiş.
Kokteylde içki yoktu. Ayranla, çeşitli meyve suları sunuldu çağrılılara. İki kat salonla, bahçe gelenlerle doluydu.
MGK üyesi, Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ersin, Orgeneral Öztorun, Orgeneral Uluğbay, Org. Toroslu, Tümamiral Biren, Bakanlardan Cantürk, Özal, Türkmen, Özgür kokteyle gelenlerdendi.
Kasım Gülek, çok neşeli görünüyordu. Hilmi Fırat da, Sosyalist ülkelerin büyükelçilerinin büyük bölümü gelmişti. İran maslahatgüzarı Dr. İçtihadi, yalnız başına bir köşeye çekilmişti. ABD Büyükelçiliğinden gelen yoktu. Düşürülen uçak olayı, kokteylleri de etkilemiş olmalıydı.
Konuklara tabaklarda tandır kebabı, dönerli pilav, tavuk sunuldu. Her çeşit meyve masalardaydı.
Libya elçiliğindeki kokteylde, kafaların çoğunda yanıt bekleyen sorular kuşkusuz, Libya Devlet Başkanı Kaddafi nin, basında da çıkan sert demeçleriydi.
★★★
4 Eylül Sivas Kongresi'nin 62'nci yıldönümü. Tarihçilere göre, Mustafa kemal, Sivas'a bir türlü ısınamadı. Harput Valisi Ali Galip'in İstanbul'a yaranmak için Mustafa Kemal'i ortadan kaldırtmaya çalışması, Sivas Valisi Reşit Bey in ikircikli tutumu, canını sıkacak, onu Ankara'ya yöneltecektir. Damat Ferit hükümetinin düştüğü haberini de Ankara'daki telgrafçılar öğrenip, Mustafa Kemal'e bildirdiler. Mustafa Kemal, bu habere çok sevinir.
İrade-i milliye Gazetesi, Mustafa Kemal Sivas'a geldikten sonra yayımlanmaya başlanır. 14 Eylül 1919'da çıkan ilk sayısının tıpkı basımı Türkiye İş Bankası'nca 1500 tane bastırılarak dağıtıldı. İlginç bir belge. İlk sayıdaki başyazı, «Hareket-i Milliye'nin esbabı» (ulusal kımıldanışın nedenleri) başlığını taşıyor. Başyazı «İsmail Hami» imzasıyla çıkmış. Bu, sonradan (Danişment) soyadını alan İsmail Hami'dir. Tıpkı basım olduğu için belgede gösterilmemiş. Yazı gerçekte İsmail Hami Danişment'in mi, yoksa Mustafa Kemal'in mi? Bunu araştırmak, tarihçilere düşüyor. Biliyoruz ki, Mustafa Kemal'in birçok başyazısı, yazdırdıklarının imzasıyla çıkmıştır. İrade-i Milli'de de, böyle yazıların olması çok doğal görünüyor. Mustafa Kemal, Ankara'ya gelirken İrade-i Milliye'yi de Ankara'ya taşımak istedi. Olmayınca Ankara'da «Hakimiyet-i Milliye»yi kurdu. Ona, «Benim gazetem» derdi.
Türkiye İş Bankası yayınları arasında çıkmış, bir değerli yapıt da, «Ceyhun Atuf Kansu - Tüm şiirleri» adlı yapıttı. Arkadaşlarının «beybaba» diye çağırdıkları, Kansu'nun tüm şiirlerinin iki ciltte toplanması güzel bir davranıştı. Ağustos sonunda, tutucu bir gazetenin tutucu bir köşe yazarı, Ceyhun Atuf Kansu'dan «C.A.K» adlı biri diye söz etti.. İki şiirinden, işine geldiğini sandığı bazı dizeleri alarak, «Anayasa» başlıklı olanına «kızıl bildiri» dedi. Neler görüyor insan, yaşadıkça. Ceyhun bey, öleli üç yıl oldu. Sağdaydı, böyle yazılara güler geçerdi. «Beybaba»yı saygıyla anmak için onun «Anayasa» şiirinin tümünü aktarmak istedim. Bu, onu eleştirmek isteyene en güzel yanıt olur:
«Güzelliğine bak anayasanın / Nasıl emziriyor herkesi / İhanet edeni, hayır diyeni bile / Besliyor ak sütüyle.
Bağışlayıcı, bağlayıcı, birleştirici / Kardeşliğin sağlam kavakları üzerinde / Eşitliğin gökyüzünü tutuyor / Ayırmıyor halkı birbirinden.
Bireyin gelişme tohumu / Özgürlük güneşiyle ısınıyor / Çimenleri boy atıyor insanlığın / Uygun ısısında uygar toprağın.
Ve toprak diyor köylüye / Elele diyor işçi kavgasında / Yoksula ekmek ve adalet / Çocuklara beslenme hakkı.
Köylere okul ve öğretmen / Sonsuz öğrenme hakkı halkıma / Şiirin bilimin bahçesinde, gelişmeyi ilerlemeyi alkışlıyor.
Ağır ağır belki derinden derine, / Halkımın toprağında demokrasi / Bereket yağmurları gibi / Büyütüyor gelecekteki devrimi.
Kendi kendisine halkım, kendi emeğiyle karanlığa, zorbalığa fırsat vermeden / Kendi kavgasıyla, kendi sesiyle / Kuracak kendi yönetimini.
Kimse alamayacak o zaman / Kimse., kimse devletin tapusunu. / Kimse halktan üstün olmayacak, / Baş belası olamayacak kimse...
Devrim olacak, devrim olacak, / Hem kardeşi vurmadan / Ilık güneşlerle ısınırken ortalık, / Açan gül, demokrasi olacak.
İnsanın anlamı güzel, / Güzelin anlamı sevgi, / Sevginin anlamı kardeşçe, kardeşliğin anlamı umut.
Ve kimse bu taze dalı kıramaz, / kimse kıramaz umudunu halkımın / Kan çiçekleriyle açmış bu anayasa varken, / Kimse önleyemez yarınki demokrasiyi... »