Bir Yardım Olayı...

Yıl, 1964 olmalı. Amerikan Yardım Heyeti’nin Eğitim Bölümü Başkanı Mr. Harry W. Kerwin, Türk eğitimcilerine şöyle bir öneride bulundu:
— Biz sizin çocuklarınız için İngilizce bir kitap hazırladık. Bunu okullarınızda parasız dağıtmak istiyoruz…
O zamanki Talim-Terbiye Kurulu Başkanı Hüsnü Cırıtlı, şu gerekçeyle öneriye karşı çıktı:
— Birini okullarımızda, İngilizce yanında, Fransızca, Almanca da okutulur. Yalnız sizin hazırlayacağınız İngilizce kitapların; parasız dağıtırsak olmaz...
— O zaman, dedi Mr. Harry W. Kerwin, yardımcı ders kitabı olarak önerirsiniz, böylece sorun da kalmaz...
— Peki, dedi Talim-Terbiye Kurulu Başkanı Hüsnü Cırıtlı, kitabı verin bana; Talim-Terbiye’ye götürüp arkadaşlarla inceleyelim...
Hüsnü Cırıtlı, kitabı şöyle bir karıştırır; ne görsün? Kitabın sonunda bir harita, ancak haritada, Amerika, Alaska gibi bazı yerler taranmış. Türkiye de tarananlar arasında...
Görevli arkadaşım çağırıp sormuş;
— Bu ne?
Arkadaşı karşılık vermiş:
— Gözümden kaçmış efendim!
Akşam olmuştu. Hüsnü Bey, “sabah konuyu görüşürüm” deyip evine gitti. Sabah gelip baktığında, ne gürsün? Taranan yerler arasında Türlüye silinmiş. Ama, taranıp silindiği belli. İzleri duruyor.
Aradan bir süre geçer. Amerikalı mühendis Mr. Fox, Hüsnü Cırıtlı'ya telefon eder:
— Benim evde yemek var, sizi de bekliyoruz, gelir misiniz?
— Konuşacak bir şey mi var?
— Evet var, bizim Eğilim Başkam Mr. Kerwin, sizin bakanlıktan arkadaşlar da var.”
Hüsnü Bey yemeğe gider! Gerçekten Bakanlık Müsteşarı “N” Bey, Amerikan Yardım Heyeti Eğitim Bölümü Başkanı Mr. Kerwin, daha başkaları da var. Mr. Kerwin, projeyi açıklar:
— Projemize göre, Türkiye'yi bölgelere ayırıyoruz, her bölgenin merkezinde bir Öğretmen Okulu olacak. Öğretmen Okullarında da, Amerikalılardan ve Türklerden oluşan bir komisyon bulunacak. Bu komisyon eğitim işlerini çevirecek.
Hüsnü Giritli bakar ki, bu gerçekten büyük bir proje, Yerel çalışmalarda, bölgeye göre kitaplar yayımlanacak, merkezde de daha geniş bir komisyon olacak, o komisyon Washington'a bağlı olacak. Hüsnü Cırıtlı, Mr. Kerwin'e
— Her şeyi hazırlamışsınız, bize sadece seyretmek kalıyor, der, konuşmasını şöyle sürdürür:
— Bizim yasalarımız, geleneğimiz, amaçlarımız var. Onları bir tarafa iterseniz, eğitimimiz ulusallıktan çıkar.
Mr. Kerwin de, arkadaşları da çok şaşırmışlardır. Bu hava içinde yemek biter...
Aynı akşam, Talim-Terbiye Kurulu Başkanı Hüsnü Cırıtlı'yı o zamanın Milli Eğitim Bakanı İbrahim Öktem arar telefonla.
— Hüsnü Bey, nedir bu mesele? Amerikalılar bize yardım etmek istiyormuş, sen bozmuşsun işi!
— Emrederseniz gelip anlatayım efendim...
— Peki, gel anlat..
Hüsnü Bey anlatır:
— Bu proje bizim için yararlı değil efendim, zararlı. O nedenle benimseyemeyiz.
— Ama, adamlar iyi niyetle yardım etmek istiyorlar…
O sırada Hüsnü Bey bakana, okullara parasız dağıtılmak üzere hazırlanan kitap olayını, kitaptaki harita olayını anlatır. İbrahim Öktem, bir süre önce öldü, temiz, dürüst, iyi niyetli bir politikacıydı. Hüsnü Bey’e şu karşılığı verir:
— Hüsnü Bey, ben atlamışım, haklısın!” der... Ekler:
— Ama, yine de devlet işidir. Adamlarla konuşmayı sürdürmek gerek.